
همه چیز درباره عدس های دلاوران و خواص شگفت انگیز عدس
معرفی عدس
عدس با نام علمی ( Lens esculinaris) از دانههای خوراکی است که به خانوادهی حبوبات تعلق دارد. این دانه معمولاً به صورت دو بخش جدا درون یک پوسته قرارگرفته است که میتوان باپوست و یا بدون پوست آن را مصرف کرد معمولاً در خاکهای فقیری که برای کاشت دیگر محصولات مناسب نیست، کاشته میشود.عدس در انواع و رنگهای گوناگونی وجود دارد که عدس قهوهای، سبز، نارنجی از آن جملهاند از خواص عدس میتوان به حاوی بودن اسیدهای آمینهای مانند ایزولئوسین و لیزین اشاره کرد،عدس ریزمغذیهایی مانند انواع ویتامینها و مواد معدنی نیز دارد.
عدس همچنین یکی از قدیمیترین منابع غذایی شناختهشده است که بیش از ۹۰۰۰ سال قدمت دارد. البته باید گفت که تا پیش از اختراع ماشینآلات تولید آرد، عدسها فقط باپوست مصرف میشدند. عدس یکی از مهمترین محصولات کشاورزی از زمان باستان بوده است و اندازه دانه های آن به مرور زمان درشت تر شده است و گونه های متفاوت با رنگ های متفاوت از آن به وجود آمده است .البته به طور دقیق نمیشود گفت که عدس هایی با رنگ ها و طعم های مختلف چگونه و در چه مناطقی شکل گرفته است اما همانطور که گفته شد عدس های درشت تر ابتدا در کشور های ایران و ترکیه و … به وجود آمده اند.
واژه عدس ریشه عربی دارد و معادل فارسی آن مَرجُمَک است عدس یکی از پرمصرف ترین و مهم ترین حبوبات هر فروشنده ای است عدس تولیدی در ایران قطعا جوابگوی مصرف ایرانیان نیست پس واردات عدس الزامی است واردات عدس به ایران از کشورهای روسیه ، امارت ، هند ، قزاقستان ، ترکیه و چین انجام می شود واردات عدس از جنوب کشور و از طریق راه های آبی صورت می گیرد ( از طریق بندر ) بیشترین عدس های وارداتی مربوط به عدس کانادایی است و بعد روسی و ترکی و قزاق کانادا بزرگترین تولید کننده عدس درجهان با تامین بیش از %70نیاز دنیاست.
عدس حاوی چه ویتامین هایی است
عدس منبع فراوان پتاسیم نیز هست. پتاسیم وظیفه تنظیم pH خون را دارد. همچنین باعث تحریک ترشح اسیدکلریدریک در معده میشود که به هضم غذا کمک میکند. علاوه بر اینها این مادهی معدنی برای انقباض عضلات و همچنین انتقال واکنشهای عصبی لازم است. عدس سرشار از ویتامین B1 و B2 نیز هست. این ویتامینها در متابولیسم انرژیِ همهی سلولها نقش دارند. علاوه بر این، ویتامین B2 به رشد و احیای سلولها، تولید هورمونها و تشکیل گلبولهای قرمز کمک میکند. در عدس ویتامین B3 نیز وجود دارد که به تولید انرژی از گلوسیدها و چربیهای مصرفشده کمک میکند. این ویتامین به روند تشکیل DNA نیز یاری میرساند. ویتامین B6 موجود در عدس به تولید گلبولهای قرمز کمک میکند و باعث میشود که آنها اکسیژن بیشتر حمل کرده و به سلولها برسانند. این ویتامین همچنین به عملکرد خوب سیستم ایمنی بدن کمک زیادی میکند. درنهایت باید بگوییم که ویتامین B6 در ساخت برخی از ترکیبات سلولهای عصبی مشارکت داشته و به تنظیم هورمونها نیز کمک میکند.
ارزش غذایی عدس
عدس مانند دیگر اعضای خانواده حبوبات سرشار از فیبر است و فیبرهای محلول در آب موجود در عدس میتواند شمارا از گزند بیماریهای قلبی عروقی در امان نگه دارد چراکه این فیبرها به کنترل میزان کلسترول خون کمک میکنند. همچنین عدس بهعنوان منبع فوقالعادهای از فسفر، منگنز و مس محسوب میشود که مس موجود در آن برای ساخت هموگلوبین و کلاژن لازم و ضروری است. منیزیم موجود در عدس برای رشد بافت استخوانها و ساخت پروتئین، پیشگیری از گرفتگی عضلات، سلامت دندانها و همچنین عملکرد سیستم ایمنی بدن لازم است. این مادهی معدنی نقش مهمی در متابولیسم انرژی و انتقال واکنشهای عصبی بر عهده دارد. عدس منبع فوقالعاده فولات است که در ساخت همه سلولهای بدن بهخصوص گلبولهای قرمز لازم است و ازآنجاییکه فولات برای تشکیل سلولهای جدید لازم است مصرف آن برای رشد جنین نیز ضروری است.

خواص عدس
خاصیت عدس همانطور که منبع خوب مواد مغذی و ویتامینهاست، خواص بیشماری هم دارد که عبارتاند از:
✅فواید عدس برای تولید ماهیچه
پروتئین برای رشد و ترمیم اندامها و ماهیچههای ما مفید است. عدس، بهویژه عدس جوانهزده، حاوی تمام اسیدآمینههای ضروری است که بدنمان برای ساخت ماهیچه و عملکرد خوب بدن لازم دارد.
✅فواید عدس برای کنترل دیابت
فیبر رژیمی موجود در عدس به کنترل سطح قند خون کمک میکند. همچنین فیبر رژیمی سرعت جذب غذا بهوسیله خون را کند کرده و سطح قند خون را ثابت نگه میدارد.
✅فواید عدس برای بهبود گوارش
ازآنجاییکه عدس حاوی فیبر رژیمی فراوانی است، در صورت مصرف مرتب، وضعیت گوارش را بهبود میبخشد. همچنین حرکت روده را راحت میکند و درنتیجه باعث از بین رفتن یبوست میشود.
✅ فواید عدس برای سلامت قلب
عدس، به دلیل اینکه حاوی مقدار ناچیزی چربی است، پس منبعی ایدئال از پروتئین است که میتوان بدون نگرانی از چربیهای اضافی، مصرف و سلامت قلب را تأمین کرد. همچنین عدس حاوی منیزیم بوده که در بهبود ماهیچههای قلبی-عروقی مؤثر است و فشارخون را پایین میآورد.
✅فواید عدس برای پیشگیری از تصلب شریان
مصرف عدس، آنتیاکسیدان موردنیاز بدن را فراهم میکند و بدین ترتیب از احتمال بیماری تصلب شرایین میکاهد. همچنین این آنتیاکسیدانها نقش مهمی در خنثیسازی رادیکالهای آزاد دارند و از صدمات سلولی و ژنی که منجر به پیری میشود، جلوگیری میکنند.
✅فواید عدس برای پیشگیری از سرطان
لکتین (lectin) گیاهی، نوعی پروتئین گیاهی است که در خوراکیهایی مانند عدس، گندم، بادامزمینی، نخود و سویا وجود دارد، تأثیری عالی روی سلولهای سرطانی دارند. لکتین با سمی کردن سلولهای سرطانی، آنها را وارد مرحله خزانیاختهای میکند که نوعی از مرگ سلولی است و باعث مرگ برنامهریزیشده سلولی شود. این ویژگی لکتین باعث میشود که بهطور بالقوه، جلوی رشد سلولهای سرطانی را بگیرد.
✅فواید عدس برای سرشار از اسیدفولیک
همانطور که گفته شد عدس غنی از ویتامین ب-کمپلکس، مانند فولات یا اسیدفولیک است. مصرف اسیدفولیک در زنان باردار، برای پیشگیری از تولد کودک ناقص، مفید است. همچنین فولات موجود در عدس به تشکیل سلولهای قرمز خون کمک میکند. این ترکیب شیمیایی در برابر پرفشاری خون و صدمه به DNA که منجر به سرطان میشود، مؤثر است و به حفظ سلامت بدن کمک میکند.
✅فواید عدس برای کنترل وزن
مصرف مرتب عدس با افزایش احساس سیری، به کنترل وزن کمک میکند.
✅فواید عدس برای سیستم عصبی سالم
ویتامینها و مواد معدنی موجود در عدس برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفیدند.
✅فواید عدس برای محتوای فراوان آهن
عدس حاوی مقدار بسیار زیادی آهن است که برای تولید هموگلوبین کافی در بدن، ضروری است.
✅فواید عدس برای بهبود سوختوساز
عدس منبع خوبی از گروه ویتامین B است که نقش مهمی در بهبود وضعیت دستگاههای گوارش و عصبی دارد. این ویتامین فواید دیگری ازجمله کنترل کلسترول، کاهش خطر بیماریهایی مانند آلزایمر، آبمروارید، پوکی استخوان و دیابت نیز دارد.
✅خواص عدس بر روی مو
این شامل مجموعه ای منحصر به فرد از عناصر فلزی به ویژه روی است که به پرورش و افزایش درخشندگی کمک می کند.سرشار از ویتامین ها و پروتئین است که فولیکول های مو را تغذیه می کند که به رشد در زمان رکورد کمک می کند و در نتیجه از بارندگی و تراکم ضعیف محافظت می کند.حاوی آنتی اکسیدان ویتامین E است که از مشکلات پوست سر محافظت می کند و حاوی ویتامین A در برابر بیماری های پوستی است که پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد که منجر به جلوگیری از ریزش مو می شود.


مضرات عدس
مصرف عدس علاوه بر اینکه فواید بیشماری دارد، اما مضراتی هم به همراه دارد که شامل:
❌زخم معده
عدس یکی از انواع حبوبات هست و به همین دلیل اگر قبل از مصرف خیسانده نشده باشد، پس از مصرف باعث نفخ میشود. کسانی که زخم معده یا مشکلات دیگر گوارشی دارند بهتر است از مصرف بیشازحد عدس خودداری نمایند.
❌غلظت خون
عدس اگر در یک رژیم سالم قرار بگیرد میتواند به درمان کمخونی کمک شایانی کند اما ازنظر طب سنتی مصرف زیاد عدس باعث افزایش سودا در بدن شده که درنتیجه باعث غلظت خون میشود. اگر غلظت خوندارید در مصرف عدس احتیاط کنید.
❌تولید سنگ کلیه
برخی از مواد غذایی مانند عدس، حاوی مقدار فراوانی از ترکیبات اگزالات هستند. این ترکیبات باعث تولید سنگ کلیه میشوند؛ بنابراین افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند باید از مصرف حبوبات و عدس پرهیز کنند.